Nỗi đau là một khoảng trống vô định, đen kịt, nuốt chửng mọi thứ xung quanh Liên. Chồng cô, Hải, đã ra đi đột ngột, như một cơn bão quét qua cuộc đời cô mà không báo trước, không một lời từ biệt. Anh nằm đó, lạnh lẽo và bất động, còn Liên, cô chỉ còn lại một mình, giữa căn nhà trống trải và ba đứa con thơ dại, bơ vơ. Mùi hương của anh vẫn còn vương vấn trong chiếc áo ngủ anh vắt trên ghế, trong tách cà phê anh uống dở sáng nay, nhưng sự ấm áp của anh thì đã mãi mãi tan biến. Nước mắt của Liên đã cạn khô từ lâu, chỉ còn lại một sự tê dại đến đáng sợ. Cô ngồi nhìn vào khoảng không, không tin vào những gì đang diễn ra, cố gắng tìm kiếm một tia sáng, một dấu hiệu nào đó cho thấy đây chỉ là một giấc mơ tồi tệ. Nhưng không, thực tại cứ nghiệt ngã phơi bày trước mắt cô, từng giờ, từng phút.
Hải là tất cả đối với Liên. Anh không chỉ là người chồng, người cha mẫu mực mà còn là trụ cột của cả một gia đình lớn. Suốt cuộc đời mình, anh sống vì người khác. Từ khi còn trẻ, anh đã là niềm tự hào của mẹ, là chỗ dựa cho các anh chị em. Gia cảnh không mấy khá giả, một mình mẹ anh đã vất vả nuôi năm anh em khôn lớn. Hải là con trai thứ ba, nhưng lại là người gánh vác nhiều nhất. Anh học hành giỏi giang, ra trường có công việc ổn định, nhưng chưa bao giờ quên gốc gác, chưa bao giờ quên ơn sinh thành. Tiền lương đầu tiên anh mang về biếu mẹ một chiếc kiềng bạc, rồi tích cóp để sửa sang căn nhà cũ dột nát, lo cho các em ăn học, dựng vợ gả chồng. Liên còn nhớ như in ngày anh mang cô về ra mắt, mẹ anh, một người phụ nữ lam lũ nhưng phúc hậu, đã ôm chầm lấy cô, nước mắt lưng tròng. Anh nói, Liên là người phụ nữ anh muốn gắn bó cả đời, người sẽ cùng anh vun đắp tổ ấm. Và anh đã đúng. Liên yêu Hải không chỉ vì sự ấm áp, chân thành của anh, mà còn vì trái tim rộng lớn, sự hiếu thảo vô bờ bến của anh dành cho gia đình.
Hai đứa con nhỏ của Liên và Hải, bé Bo tám tuổi và bé Na năm tuổi, cùng cô con gái lớn Mai mười hai tuổi, vẫn chưa thể hiểu hết được sự mất mát to lớn này. Chúng vẫn thường hỏi: “Mẹ ơi, bao giờ bố về?” hay “Bố đi công tác lâu thế mẹ nhỉ?”. Liên chỉ biết ôm chặt các con vào lòng, cố gắng nuốt ngược những tiếng nấc nghẹn ngào, nói dối rằng bố sẽ về, một ngày nào đó. Cô biết, mình phải mạnh mẽ, phải là chỗ dựa cho các con. Nhưng trái tim cô vẫn đau như cắt, mỗi khi nhìn thấy gương mặt ngây thơ của chúng, cô lại thấy hình bóng Hải thấp thoáng đâu đây. Anh từng là người chơi đùa cùng con mỗi buổi chiều, là người kể chuyện cổ tích cho chúng mỗi đêm, là người luôn có mặt trong mọi cột mốc quan trọng của cuộc đời chúng. Giờ đây, khoảng trống ấy, ai sẽ lấp đầy?
Những ngày sau đám tang trôi qua như một thước phim quay chậm. Liên như người vô hồn. Cô cứ lầm lũi làm mọi việc, chuẩn bị mâm cơm cúng anh, chăm sóc mẹ chồng già yếu cũng đang suy sụp, rồi lo lắng cho các con. Mẹ chồng Liên, bà Lan, là một người phụ nữ hiền lành, cả đời chỉ biết lam lũ vì con cái. Sự ra đi của Hải như một nhát dao cứa vào tim bà. Bà yếu đi trông thấy, tóc bạc trắng chỉ sau vài ngày, mắt lúc nào cũng đỏ hoe. Liên càng thương bà hơn. Bà không chỉ là mẹ chồng, mà còn là người thân duy nhất còn lại mang nặng cốt nhục của Hải. Dù đau đớn đến tận cùng, Liên vẫn cố gắng vực dậy tinh thần, vì bà, vì các con, và vì chính Hải, người đã tin tưởng giao phó mọi thứ cho cô. Cô thầm hứa với anh, sẽ giữ gìn gia đình này thật trọn vẹn, sẽ nuôi dạy các con nên người như cách anh vẫn hằng mong muốn.
Chưa đầy 49 ngày kể từ ngày Hải mất, Liên vẫn còn đang chìm trong tang tóc, mùi nhang trầm vẫn còn vương vấn khắp căn nhà, thì một buổi chiều muộn, cửa nhà vang lên tiếng gõ. Là anh cả của Hải, anh Lữ, và chị gái Hải, chị Cúc, cùng cô em út của anh, Thảo. Liên hơi bất ngờ. Bình thường, sau đám tang, mọi người đều tất bật với công việc riêng, chỉ thỉnh thoảng ghé qua hỏi thăm. Hôm nay họ đến đông đủ thế này, Liên linh cảm có điều gì đó không ổn.
Cô vội vàng pha trà, mời mọi người ngồi xuống bộ bàn ghế gỗ đã cũ kỹ. Không khí trong phòng khách nặng trĩu. Khác với những lần đến trước, chỉ hỏi thăm sức khỏe mẹ và các cháu, lần này họ lại ngồi im lặng, ánh mắt nhìn Liên có vẻ dò xét, khó hiểu. Liên cố gắng bắt chuyện: “Mấy anh chị dạo này có khỏe không? Công việc ổn định chứ ạ?”.
Anh Lữ, người ít nói nhất trong nhà, hắng giọng, phá tan sự im lặng ngột ngạt. “Liên này, chúng tôi đến đây cũng là có chuyện muốn nói chuyện nghiêm túc với cô.”
Tim Liên thắt lại. Cô có linh cảm không lành. Chị Cúc tiếp lời, giọng điệu có vẻ dịu dàng hơn, nhưng ánh mắt lại sắc lạnh. “Em biết đấy, thằng Hải đi đột ngột quá, để lại nhiều thứ chưa sắp xếp được. Mà mẹ thì già rồi, yếu rồi. Anh chị em chúng tôi cũng thương mẹ, lo cho mẹ lắm.”
Liên gật đầu, “Vâng, em cũng biết ạ. Mẹ dạo này yếu đi nhiều. Em vẫn đang cố gắng chăm sóc mẹ.”
Thảo, cô em út ít khi thể hiện cảm xúc, giờ lại lên tiếng, giọng có vẻ khó chịu. “Chăm sóc thì chăm sóc chứ, nhưng mà cũng phải rõ ràng mọi chuyện chứ chị Liên. Thằng Hải nó cũng đâu có của riêng mình nó. Tiền của nó làm ra là cũng nhờ có mẹ đẻ ra, có công nuôi nấng anh em chúng tôi mới có được ngày hôm nay.”
Liên ngớ người. Cô không hiểu Thảo đang muốn ám chỉ điều gì. Của cải gì? Hải làm gì có nhiều của cải? Anh là người hết lòng vì gia đình, bao nhiêu tiền làm ra đều đổ vào việc chăm lo cho mẹ và các anh chị em, cho ngôi nhà này, cho con cái. Anh đâu có nhà lầu xe hơi, hay những tài khoản ngân hàng kếch xù. Gia đình cô sống giản dị, gói ghém từng đồng.
Anh Lữ thấy Liên im lặng, tiếp tục: “Chúng tôi biết Liên vất vả. Nhưng mà, giờ Hải không còn, tài sản của nó, cũng nên có sự phân chia rõ ràng. Mẹ cũng có quyền được hưởng chứ.”
Câu nói của anh Lữ như sét đánh ngang tai Liên. Cô cảm thấy một cơn lạnh chạy dọc sống lưng, không phải vì sợ hãi, mà vì một sự tổn thương sâu sắc đến tận cùng. “Tài sản?” cô lặp lại, giọng khô khốc. “Tài sản nào hả anh Lữ?”
Chị Cúc thở dài, vẻ mặt có chút bực dọc. “Thì tiền tiết kiệm của thằng Hải, rồi căn nhà này nữa chứ gì. Dù sao thì đây cũng là đất hương hỏa của gia đình mình mà. Thằng Hải nó bỏ tiền sửa sang thì cũng là một phần công sức, nhưng mà cũng là của chung.”
Liên nhìn từng người một. Ánh mắt họ không còn sự xót xa, thương cảm của những người vừa chịu tang. Thay vào đó là sự tính toán, vẻ mặt cứng nhắc. Cô nhớ về những ngày tháng Hải còn sống, anh luôn là người đứng ra gánh vác mọi việc lớn nhỏ trong gia đình. Khi chị Cúc gặp khó khăn về kinh tế, Hải là người đã bỏ tiền ra giúp đỡ, không một lời than vãn. Khi anh Lữ muốn mở rộng kinh doanh, Hải là người đã đứng ra vay mượn giúp đỡ, thậm chí còn đưa cả sổ tiết kiệm của mình ra. Vậy mà giờ đây, khi anh vừa nhắm mắt xuôi tay, những người thân yêu ruột thịt lại vội vàng đến đây, không phải để chia sẻ nỗi đau, mà để chia chác tài sản.
Một nỗi chua xót dâng lên tận cổ họng Liên. Cô cố gắng giữ bình tĩnh, hít thở sâu để ngăn những giọt nước mắt chực trào. “Anh chị, em hiểu mọi người lo cho mẹ. Nhưng mà, căn nhà này là do Hải và em tích cóp cả đời mới xây được. Tiền tiết kiệm của Hải, cũng là tiền anh ấy dành dụm cho các con ăn học, cho tương lai của chúng.”
Thảo khẽ bĩu môi. “Chị nói thế là không phải. Tiền của thằng Hải, nó cũng là con của mẹ. Mẹ cũng có công nuôi dưỡng nó đến lớn. Giờ nó mất rồi, tiền đó mẹ cũng có quyền được hưởng chứ.”
“Đúng đấy Liên. Anh chị em tôi cũng vì muốn tốt cho mẹ thôi. Mẹ già rồi, cần có của ăn của để. Với lại, tiền của Hải làm ra, cũng một phần là từ sự vun vén của mẹ, sự ủng hộ của gia đình bên nội chứ. Cô cứ nghĩ xem, nếu không có gia đình này, thằng Hải nó có được như ngày hôm nay không?” Anh Lữ nói, giọng điệu từ từ chuyển sang đanh thép, lạnh lùng.
Liên nghe những lời đó mà lòng đau như cắt. Cô nhớ Hải từng kể về những năm tháng anh vất vả bươn chải, làm thêm đủ nghề để kiếm tiền lo cho gia đình. Anh chưa bao giờ đòi hỏi bất cứ điều gì từ anh chị em mình. Thậm chí, khi anh thành đạt, anh lại là người cho đi, không một lời than vãn. Giờ đây, những người anh em ruột thịt ấy lại quay lưng, phủ nhận công lao của anh, và coi tài sản của anh là “của chung.”
“Anh chị nói vậy, chẳng lẽ coi công sức của Hải bao năm qua là vô nghĩa ư?” Liên kìm nén cảm xúc, giọng cô run run. “Cả đời Hải chưa bao giờ đòi hỏi gì. Anh ấy chỉ biết cho đi. Giúp đỡ anh chị em, lo cho mẹ. Giờ anh ấy mất rồi, anh chị lại muốn chia chác tài sản của anh ấy?”
Chị Cúc tỏ vẻ khó chịu ra mặt. “Này Liên, cô đừng nói lời khó nghe. Chúng tôi là anh em ruột thịt. Mẹ cũng là mẹ chung. Việc chia tài sản là chuyện trong gia đình, hợp tình hợp lý. Ai cũng có phần.”
“Hợp tình hợp lý ư?” Liên bật cười chua chát. Nụ cười đó lạnh lẽo đến tận xương tủy. “Mới chưa đầy 49 ngày anh ấy mất, hương khói còn chưa tan, mà anh chị đã vội vàng đến đây bàn chuyện tiền bạc. Tình thân bị thay thế bằng tiền bạc ư?”
Không khí trong phòng trở nên căng thẳng tột độ. Anh Lữ đứng phắt dậy, vẻ mặt đỏ gay. “Liên, cô nói thế là hỗn đấy! Chúng tôi là anh chị của Hải, là cô chú của các cháu. Chúng tôi đến đây là vì muốn lo cho mẹ, lo cho gia đình này. Cô đừng có mà suy bụng ta ra bụng người!”
“Vậy anh chị lo cho mẹ bằng cách nào? Bằng cách lấy đi tài sản mà Hải đã dành dụm cho con cái của anh ấy ư?” Liên không còn kìm nén được nữa, cô đứng dậy, đối diện với anh Lữ. “Các con của em, chúng còn nhỏ. Tương lai của chúng phụ thuộc vào những gì Hải đã để lại. Hải cả đời chỉ biết lo cho anh chị, cho mẹ. Anh chị có bao giờ nghĩ đến các cháu của mình chưa? Các cháu mất bố rồi, giờ lại bị tước đoạt cả những gì bố chúng đã vất vả kiếm được sao?”
Nước mắt Liên cuối cùng cũng lăn dài trên má. Không phải là những giọt nước mắt của sự yếu đuối, mà là của sự tổn thương, uất ức. Cô nhìn về phía mẹ chồng mình, bà Lan, đang ngồi lặng lẽ trên ghế sofa, đôi mắt đỏ hoe, không nói một lời nào. Bà như một người đứng ngoài cuộc, không thể can thiệp, cũng không biết phải làm gì. Liên biết, bà cũng đang đau khổ, đang giằng xé giữa tình thương con và sự tham lam của những người con khác.
“Mẹ ơi, mẹ thấy đó,” Liên quay sang nhìn mẹ chồng, giọng nghẹn ngào. “Hải đi rồi, nhưng những gì anh ấy để lại, em sẽ giữ cho các cháu. Đó là tương lai của chúng. Anh ấy cả đời hiếu thảo với mẹ, lo cho anh chị. Giờ anh ấy không còn, em sẽ thay anh ấy tiếp tục chăm sóc mẹ trong khả năng của mình. Nhưng tài sản của Hải, em xin giữ lại cho các con. Đó là ý nguyện của anh ấy, và cũng là trách nhiệm của em.”
Chị Cúc và Thảo nhìn nhau, rồi lại nhìn anh Lữ. Vẻ mặt họ lộ rõ sự tức giận, thất vọng. Chị Cúc lên tiếng, giọng đầy vẻ hằn học. “Cô nói thế thì chúng tôi còn biết nói gì nữa. Cô muốn ôm hết à? Thế thì mẹ ai lo? Các anh chị em trong nhà ai nhìn vào nữa?”
“Em không muốn ôm hết. Em chỉ muốn giữ lại những gì thuộc về các con em, những gì Hải đã dành dụm cho chúng. Em sẽ tiếp tục chăm sóc mẹ. Dù không có tài sản này, em vẫn sẽ làm tròn bổn phận dâu con của mình,” Liên kiên quyết đáp.
Anh Lữ lắc đầu, giọng mệt mỏi. “Thôi được rồi. Nếu cô đã nói vậy thì chúng tôi cũng không ép. Nhưng mà Liên này, sau này đừng trách chúng tôi không quan tâm đến. Tiền bạc phân minh, ái tình dứt khoát. Cô đã muốn thế thì cứ thế mà làm.”
Nói rồi, anh Lữ đứng dậy, chị Cúc và Thảo cũng theo sau. Họ chào bà Lan một cách qua loa, rồi quay lưng bước ra khỏi nhà. Cánh cửa khép lại, để lại Liên một mình giữa căn phòng im lặng, với nỗi đau chất chồng và một quyết định nặng trĩu.
Liên ngồi sụp xuống ghế, nước mắt cứ thế tuôn rơi như mưa. Cô không thể tin được rằng tình thân ruột thịt lại có thể bị tiền bạc làm lu mờ đến thế. Người chồng hiền lành, tử tế của cô, người đã dành cả đời để chăm lo cho gia đình lớn, giờ đây, khi anh vừa nằm xuống, tài sản của anh lại trở thành miếng mồi ngon cho những người anh em tham lam. Trái tim cô như bị bóp nghẹt.
Nhưng rồi, giữa nỗi đau tột cùng đó, một tia lửa nhỏ bé bắt đầu cháy lên trong lòng Liên. Đó là sự giận dữ, là sự uất ức, và quan trọng hơn cả, là một ý chí kiên cường. Cô không thể gục ngã. Cô phải mạnh mẽ. Vì Hải, vì những kỷ niệm đẹp đẽ mà anh để lại, và hơn hết, vì ba đứa con thơ dại của cô. Chúng là tất cả những gì còn lại của anh, là tương lai mà anh đã gửi gắm.
Liên nhìn sang mẹ chồng, bà Lan vẫn ngồi đó, khuôn mặt hằn lên những nếp nhăn của sự đau khổ và bất lực. Liên biết, bà cũng đang chịu đựng, nhưng bà đã quá già và yếu để có thể đứng lên bảo vệ con dâu và cháu nội. Trách nhiệm đó, giờ đây hoàn toàn thuộc về Liên.
Cô đứng dậy, lau khô nước mắt. Không còn thời gian cho sự yếu đuối. Liên hít một hơi thật sâu, như muốn nuốt trọn sự đau khổ vào trong lòng để biến nó thành sức mạnh. Cô đi vào phòng thờ, thắp một nén nhang cho Hải. Đứng trước di ảnh anh, cô khẽ thì thầm: “Anh Hải, anh yên tâm. Em sẽ giữ gìn mọi thứ anh đã để lại cho các con. Em sẽ nuôi dạy chúng trưởng thành, sống đúng như cách anh đã từng sống. Em sẽ không để lòng tham làm lu mờ tình cảm gia đình, không để những ký ức đẹp đẽ về anh bị vấy bẩn.”
Đêm đó, Liên ôm chặt các con vào lòng, kể cho chúng nghe những câu chuyện về bố Hải. Cô kể về sự dũng cảm của anh, về trái tim nhân hậu của anh, về tình yêu thương anh dành cho gia đình. Cô muốn các con luôn nhớ về người bố tuyệt vời của chúng, không phải bằng những lời lẽ cay đắng hay sự chia rẽ của người lớn, mà bằng tình yêu thương và những kỷ niệm đẹp.
Cuộc sống phía trước chắc chắn sẽ vô cùng khó khăn. Một mình Liên sẽ phải gánh vác mọi thứ: vừa làm cha, vừa làm mẹ, vừa phải lo kinh tế, vừa phải chống chọi với những định kiến, những lời gièm pha từ phía gia đình chồng. Nhưng Liên không sợ. Ánh mắt cô giờ đây không còn sự mơ hồ của những ngày tang tóc, mà thay vào đó là sự kiên định, rắn rỏi.
Sáng hôm sau, Liên dậy sớm. Cô chuẩn bị bữa sáng cho các con, cho mẹ chồng. Tiếng cười nói hồn nhiên của Bo và Na, tiếng Mai đọc bài, tất cả như tiếp thêm sức mạnh cho cô. Cô biết, mình không đơn độc. Hải vẫn ở bên cô, trong trái tim cô, trong mỗi nụ cười của các con. Và Liên sẽ sống, sẽ chiến đấu, không chỉ vì bản thân mình, mà còn vì anh, vì các con, và vì một tương lai tươi sáng, nơi tình cảm gia đình sẽ mãi mãi được trân trọng, không bị vấy bẩn bởi bất kỳ lòng tham nào. Cô sẽ là một người mẹ mạnh mẽ, một người vợ kiên cường, và một người con dâu có trách nhiệm, giữ gìn những giá trị mà Hải đã tin tưởng trao gửi. Con đường phía trước còn dài, nhưng Liên tin rằng, với tình yêu thương và ý chí sắt đá, cô sẽ vượt qua tất cả.
