Theo luật sư, hành vi nhờ người khác đứng tên giấy phép kinh doanh công ty là khai báo không trung thực trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, sai với quy định pháp luật.
Liên quan vụ án Võ Thị Ngọc Ngân (Ngân 98) đã bị khởi tố, bắt tạm giam, Công an TPHCM đang mở rộng điều tra sai phạm trong hoạt động kinh doanh thực phẩm bảo vệ sức khỏe tại hộ kinh doanh ZuBu Shop do Mã Tuấn Vũ đứng tên và Công ty TNHH TMDV ZuBu do bà Trần Thị Thạnh (mẹ Ngân 98) làm giám đốc.
Điều tra xác định Ngân 98 là người lập Công ty ZuBu, đưa mẹ ruột đứng tên giám đốc và giao cho Mã Tuấn Vũ – nhân viên của vợ chồng Ngân – quyền sử dụng tài khoản ngân hàng của công ty, đồng thời đứng tên chủ hộ và chủ tài khoản của ZuBu Shop.
Ngân khai lý do để mẹ đứng tên vì thường xuyên lưu diễn, không kịp ký giấy tờ nên nhờ mẹ ký thay.
Trước thông tin này, nhiều bạn đọc thắc mắc: Người đại diện theo pháp luật trong các công ty do Ngân 98 điều hành có bị xử lý hay không
Liên quan tới câu hỏi trên, luật sư Lưu Tấn Anh Toàn (Giám đốc Công ty Luật Lưu Vũ) cho biết, Điều 4 Nghị định 168/2025/NĐ-CP quy định: Người thành lập doanh nghiệp tự kê khai hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính hợp pháp, trung thực, chính xác của các thông tin.
Hành vi nhờ người khác đứng tên trên giấy phép kinh doanh công ty là khai báo không trung thực trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, sai với quy định pháp luật. Đối chiếu quy định tại Điều 43 Nghị định 122/2021/NĐ-CP, hành vi trên có thể bị phạt 20-30 triệu đồng.
Theo ông Toàn, nếu hành vi nhờ đứng tên nhằm che giấu hoạt động phạm tội thì người điều hành thực tế vẫn bị xem là người phạm tội chính, còn người đứng tên hộ có thể bị xem là đồng phạm hoặc giúp sức.
Căn cứ Điều 43 Nghị định 122/2021/NĐ-CP, nếu cá nhân đứng tên hộ làm đại diện pháp luật trên giấy phép kinh doanh sẽ bị coi là hành vi gian dối, không trung thực khi đăng ký kinh doanh và sẽ bị phạt 10-15 triệu đồng.
Về trách nhiệm hình sự, luật sư cho rằng, nếu quá trình điều tra chứng minh được người đứng tên hộ (mẹ Ngân 98) biết rõ việc phạm tội của con gái, nhưng đồng ý cho sử dụng tên mình nhằm che giấu hành vi phạm tội thì mẹ Ngân 98 có thể bị khởi tố với vai trò đồng phạm theo quy định tại Điều 17 Bộ luật Hình sự 2015.
Trong trường hợp người mẹ không biết, không hưởng lợi, và có bằng chứng chứng minh không liên quan, có thể được miễn trách nhiệm hình sự, nhưng vẫn chịu trách nhiệm hành chính về kê khai sai thông tin.
Nói về trách nhiệm pháp nhân thương mại, luật sư Toàn cho biết, theo quy định tại Điều 75, 76 và 85 Bộ luật Hình sự 2015, pháp nhân thương mại có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự độc lập với cá nhân nếu hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân.
Ngân 98 nhờ người khác đứng tên nhưng nếu cơ quan điều tra xác định vai trò của pháp nhân thương mại thì có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự song song với cá nhân trực tiếp điều hành.
Ngoài ra, căn cứ Điều 33 Bộ luật Hình sự 2015, công ty của Ngân 98 có thể chịu các hình phạt chính bao gồm: phạt tiền; đình chỉ hoạt động có thời hạn; đình chỉ hoạt động vĩnh viễn. Về hình phạt bổ sung, bao gồm: Cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định; cấm huy động vốn; phạt tiền, khi không áp dụng là hình phạt chính.
Đồng thời, nếu trong trường hợp Ngân 98 sử dụng pháp nhân như một vỏ bọc pháp lý để thực hiện hành vi phạm tội thì có thể bị coi là lợi dụng pháp nhân thương mại để phạm tội. Đây là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo khoản 1, điểm m, Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015.
Theo luật sư, hành vi nhờ người khác đứng tên hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp nhằm che giấu chủ thể điều hành, trốn tránh nghĩa vụ hoặc hợp thức hóa hoạt động vi phạm là hành vi tiềm ẩn rủi ro pháp lý nghiêm trọng, vi phạm nguyên tắc trung thực và chính xác trong đăng ký doanh nghiệp.
