Bà Hiền ngồi trên chiếc ghế mây cũ kỹ, đôi tay gầy guộc ôm sát mép, ánh mắt Yên tĩnh nhìn ra cửa sổ. Căn nhà phố hiện đại của con trai bà, Minh, rộng rãi và sáng sủa, nhưng sao trong lòng bà lại trải nghiệm yên tĩnh đến thế. Hai ngày trước, bà từ quê lên thành phố theo lời mời của Minh, với hy vọng được sống gần con cháu, bù đắp những tháng năm xa cách. Nhưng chỉ sau hai ngày, mọi thứ đã thay đổi.
Bà Hiền quê hương ở tâm trạng phấn đấu. Đã hơn mười năm kể từ khi Minh rời làng lên thành phố lập nghiệp. Từ một chàng trai nghèo khó, Minh giờ đã thành công, có nhà cao cửa rộng, vợ đẹp con khôn. Khi Minh gọi điện, giọng ấm áp, mời bà lên ở cùng, bà đã không giấu nổi niềm vui. Bà gói Rôm ít quần áo, một ít quà quê – dưa muối, bình nếp, và mấy con cá khô – rồi lên xe khách, lòng ngập tràn hy vọng.
Đến nơi Minh ra tận bến xe đón mẹ. Anh ôm bà thật ôm, nụ cười rạng rỡ. “Mẹ lên ở với con, con khuyến khích lắm. Nhà mình giờ có mẹ, sẽ ấm cúng hơn.” Bà Hiền cười, mắt cay cay. Tối hôm đó, bà nấu bữa cơm quê đơn giản: canh rau muống, cá kho tộ và dưa muối. Cháu nội – bé Bin năm tuổi – thích thú gắp lia lịa, khen món ăn của bà ngon hơn mẹ nấu. Linh, con dâu bà, chỉ nắng nhạt, không nói gì.
Sáng hôm sau, Minh đi làm sớm, để lại bà Hiền và Linh ở nhà cùng bé Bin. Bà Hiền dậy sớm, quét lên sân, cạn cây, rồi vào bếp chuẩn bị bữa sáng. Bà muốn làm một bữa ăn thật ngon để làm dâu và cháu nội vui. Nhưng khi Linh bước xuống bếp, cô nhìn những món ăn trên bàn – cháo gà thơm lừng, bánh cuốn bài tỉ tỉ làm – và chỉ nói một câu: “Mẹ không cần làm vài món món đâu. Nhà con ăn sáng ngoài lá quen rồi.”
Bà Hiền hơi khựng lại, nhưng vẫn cười: “Ừ, mẹ chỉ muốn nấu chút gì đó cho cả nhà thôi.” Linh gật đầu, rồi quay đi, không nói thêm. Cả ngày hôm nay, Linh giữ khoảng cách, chỉ nói một vài câu giao tiếp. Bà Hiền cảm nhận được sự lạnh lùng, nhưng bà tự động có lẽ con bận rộn, chưa quen với mẹ chồng trong nhà.
Đến tối, khi Minh chưa về, Linh gọi bà Hiền ra phòng khách. Cô ngồi trên ghế sofa, phong cách nghiêm nghị, tay khoanh lại. ” Mẹ, con muốn nói thẳng để tránh hiểu sau này. Mẹ lên ở đây, nhà con nhỏ, chi phí sinh hoạt ở thành phố lại cao. Nếu mẹ ở lâu dài, con nghĩ mỗi tháng mẹ nên góp 5 triệu để ăn uống, điện nước. Như vậy sẽ công bằng hơn.”
Bà Hiền người. Năm triệu – số tiền không nhỏ với một người già như bà, sống cả đời bằng đồng lương hưu ít và tiền bán nông sản ở quê hương. Bà nhìn Linh, cố gắng tìm trong mắt con dâu một chút ấm áp, nhưng chỉ thấy lạnh lùng. “Linh, mẹ… mẹ không có nhiều tiền như vậy. Mẹ lên đây là vì Minh nói muốn mẹ ở cùng, để mẹ chăm cháu, giúp con.”
Lining mày. “Chăm cháu thì nhà con đã có người giúp việc. Mẹ ở đây, con chỉ muốn mọi thứ rõ ràng. Nếu mẹ không được, thì… mẹ biết đấy, sống chung không dễ đâu.”
Bà Hiền Yên tĩnh gật đầu, làm nặng nề. Đêm đó, bà không ngủ được. Bà nghĩ về những ngày tháng vất vả nuôi Minh không lớn, những đêm thức trắng khi anh thất vọng, những lần bán từng mới rau để lo tiền học cho con. Giờ đây, khi tuổi già, bà chỉ mong được gần con, thế mà lại bị con dâu xem nặng trĩu.
Sáng hôm sau, Minh đi làm sớm như thường lệ. Bà Hiền quyết định không nói gì với con trai, vì bà không muốn gia đình Minh lục đục. Nhưng bà cũng không thể ở lại một nơi mà mình không được chào đón. Bà yên tĩnh thu thập đồ đạc, chuẩn bị quay về quê hương. Trước khi đi, bà lấy từ đáy vali một chiếc hộp gỗ nhỏ, cũ kỹ, phủ đầy bụi thời gian. Bên trong là một tập tin, được bảo vệ cẩn thận bằng dây lạt.
Bà gọi Linh ra, đặt hộp phấn lên bàn. “Linh, trước khi mẹ đi, mẹ muốn đưa cái cái này. Con đọc đi, rồi quyết định xem có muốn mẹ ở lại hay không.” Linh nhìn Chiếc hộp, cau mày, nhưng vẫn mở ra. Cô sống ra một nhịp thư, nét chữ nguệch ngoạc nhưng rõ ràng. Đó là những lá thư Minh viết cho mẹ từ thời còn đi học xa nhà.
Linh bắt đầu đọc. Những dòng chữ đầu tiên cô khựng lại:
“Mẹ ơi, hôm nay con được điểm cao môn toán. Con nhớ mẹ, nhớ cơm mẹ nấu. Con hứa sẽ học thật giỏi, để sau này đưa mẹ lên thành phố sống cùng con, cho mẹ đỡ đau khổ.”
Lá thư theo tiếp, Minh viết khi vừa vào đại học:
“Mẹ, con biết mẹ vất vả lắm. Tiền mẹ gửi, con không ngựa tiêu nhiều, chỉ mua sách thôi. Con sẽ cố gắng, để mẹ tự hào.”
Càng đọc, mặt Linh càng tái đi. Một lá thư viết vào năm Minh gặp Linh, khi hai người mới yêu nhau:
“Mẹ ơi, con gặp được một cô gái tốt. Cô ấy tên Linh, dịu dàng, chug. Con nghĩ mẹ sẽ quý cô ấy. Con mong một ngày cả nhà mình sẽ sống cùng nhau, vui vẻ.”
Lá cuối cùng là một tờ giấy nhỏ, không phải thư, mà là một lời hứa Minh viết tay:
“Con hứa với mẹ, dù sau này có ra sao, con sẽ chăm sóc mẹ, như mẹ đã chăm sóc con cả đời. Con trai của mẹ, Minh.”
Linh run run đặt thư xấp xỉ xuống. Cô nhìn bà Hiền, đôi mắt rưng rưng. Bà Hiền nói, giọng nhẹ nhàng nhưng đầy sức nặng: “Mẹ không có 5 triệu để đưa con mỗi tháng. Nhưng mẹ có những lá thư này, là cả tuổi trẻ của Minh, là tình cảm của nó dành cho mẹ và cả cho con. Mẹ không muốn ở lại để làm phiền con, nhưng mẹ mong con hiểu, mẹ đến đây không phải để giành lấy con gì, mà chỉ để được gần con trai mẹ.”
Linh không nói gì, chỉ Im lặng đứng dậy, đi vào phòng. Bà Hiền cho rằng đó là dấu chấm hết. Bà kéo vali ra cửa, chuẩn bị gọi xe về quê. Nhưng đúng lúc đó, Linh chạy ra, ôm trọn bà. “Mẹ, con xin lỗi… Con sai rồi. Con không biết mẹ và anh Minh đã trải qua những gì. Con chỉ lo cho bản thân, lo cho tiền bạc, mà quên mất tình cảm. Mẹ ở lại với con, được không? Con sẽ không nhắc đến tiền nữa.”
Bà Hiền thoáng qua. Bà nhìn Linh, thấy trong mắt con dâu giờ đây là sự chân thành. Hóa ra, Linh không phải người vô tâm. Cô lớn lên ở thành phố, quen với lối sống thực dụng, tính toán chi li để bảo vệ gia đình nhỏ của mình. Nhưng những lá thư đã đánh thức điều gì đó trong cô – một Linh của ngày xưa, người mà Minh từng yêu vì sự dịu dàng và chu đáo.
Bà Hiền quyết định ở lại. Không phải vì Linh xin lỗi, mà bà thấy được hy vọng trong ánh mắt con dâu. Từ hôm nay Linh thay đổi. Cô bắt đầu câu chuyện nhiều hơn với bà, hỏi về những món ăn quê, về những ngày tháng Minh còn nhỏ. Bé Bin cũng quýt bà hơn, tối nào cũng đòi bà kể chuyện.
Một buổi tối, cả nhà quần quần bên mâm cơm. Minh nhìn mẹ và vợ cười nói, xin anh nhẹ gánh nặng. Anh nắm tay mẹ, nói: “Mẹ ở đây với con mãi nhé. Con không muốn xa mẹ nữa.”
Bà Hiền cười, mắt long lanh. Bà biết, dù cuộc sống có khó khăn, chỉ cần gia đình còn yêu thương nhau, mọi thứ rồi sẽ ổn.
Câu chuyện lại trong hơi ấm của một mái nhà, nơi những hiểu biết được hóa giải, và tình cảm gia đình được hàn gắn bởi những lá thư cũ kỹ – minh chứng cho tình yêu và sự hy sinh thầm lặng của một người mẹ.
