Tôi là Bà Lâm. Cả đời tôi nuôi lợn tiết kiệm được 20 tỷ nhưng đến lúc tóc bạc mới nhận ra thứ đáng sợ nhất không phải dịch bệnh hay thua lỗ, mà là lòng tham của chính máu mủ mình sinh ra. Ba đứa con trai diễn trước mặt tôi một vở kịch hoàn hảo: nước mắt, lời hứa, những cái ôm giả tạo… cao trào nhất là khi chúng đồng thanh đòi truất quyền của đứa con gái nuôi tôi thương nhất. Chúng đâu biết, đêm đó, tôi đã đổi ý. Và bản di chúc trong két sắt… không hề giống những gì chúng đang chờ đợi….Tôi là Bà Lâm. Năm nay tôi bảy mươi ba tuổi, tóc bạc quá nửa đầu, lưng đã còng vì hơn bốn mươi năm gắn với chuồng lợn. Người ngoài nhìn vào chỉ thấy một bà già quê mùa, quần áo giản dị, ít nói. Nhưng ít ai biết, cả đời cắm cúi ấy đã giúp tôi tích cóp được đúng hai mươi tỷ đồng – toàn bộ là mồ hôi, nước mắt và cả những đêm mất ngủ vì dịch bệnh, vì giá cám tăng, vì lợn chết hàng loạt.
Tôi có bốn đứa con. Ba trai, một gái. Đứa con gái là con nuôi, tôi đón về từ trại trẻ mồ côi năm nó mới bốn tuổi. Còn ba đứa con trai là máu mủ ruột rà, sinh ra từ bụng tôi. Tôi từng nghĩ, dù thế nào thì khi về già, tôi cũng có chỗ dựa. Nhưng tôi đã nhầm.
Ngày bác sĩ thông báo tôi bị suy tim độ hai, cần hạn chế làm việc nặng, cả ba đứa con trai đều về. Chúng khóc. Khóc rất khéo. Thằng cả nắm tay tôi, nói mẹ vất vả cả đời rồi, giờ để con lo. Thằng hai sụt sùi bảo chỉ mong mẹ sống lâu thêm với con cháu. Thằng út ôm vai tôi, bảo tiền bạc không quan trọng, gia đình mới là trên hết.
Tôi nghe mà lòng mềm ra. Cho đến khi chúng bắt đầu vào vai diễn chính.
Chúng nói tôi già rồi, trí nhớ không còn minh mẫn, cần làm lại di chúc cho “rõ ràng, công bằng”. Rồi như đã bàn sẵn, cả ba đồng thanh cho rằng con bé con nuôi – đứa tôi thương nhất – không nên có quyền gì với tài sản. “Nó không phải máu mủ”, “Mẹ thương nó thì cho ít tiền dưỡng già là được”, “Hai mươi tỷ chia cho người ngoài thì thiên hạ cười”.
Con bé ngồi im, cúi đầu, không khóc, không phản ứng. Tôi nhìn nó mà tim đau như bị bóp nghẹt. Hai mươi năm qua, chính nó là người ở bên tôi mỗi khi dịch bệnh ập đến, mỗi đêm tôi sốt cao vì nhiễm trùng chuồng trại. Còn ba đứa con trai? Chúng chỉ xuất hiện khi tôi báo lãi, hoặc khi nghe tin tôi yếu.
Đỉnh điểm là khi thằng cả đề nghị lập giấy truất quyền thừa kế của con bé, ngay trước mặt tôi. Chúng nhìn tôi, chờ đợi một cái gật đầu.
Đêm đó, tôi không ngủ. Tôi mở két sắt, lấy bản di chúc đã viết cách đây ba năm. Tôi đọc lại từng dòng. Và lần đầu tiên trong đời, tôi đổi ý.
Chúng không hề biết rằng, bản di chúc trong két sắt… từ giây phút đó, đã không còn giống những gì chúng đang chờ đợi nữa…
Buổi họp gia đình định mệnh
Một tháng sau, bà Lâm gọi các con về. Lần này, không có tiếng lợn kêu, không có mùi cám, căn nhà sạch sẽ lạ thường. Bà ngồi trên chiếc ghế gỗ trắc cũ kỹ, bên cạnh là một vị luật sư nghiêm nghị.
Ba đứa con trai ăn mặc bảnh bao, khấp khởi mừng thầm. Thằng cả còn khẽ huých tay thằng hai: “Sắp xong rồi, chuẩn bị đổi xe thôi mày”. Riêng cô con gái nuôi vẫn lặng lẽ đứng sau lưng bà, tay cầm sẵn bình oxy và thuốc trợ tim, mắt đỏ hoe vì lo cho sức khỏe của mẹ.
Vị luật sư hắng giọng, mở bản di chúc:
“Tôi, Lâm Thị Chúc, quyết định để lại toàn bộ tài sản tích góp được gồm 20 tỷ đồng tiền mặt và căn nhà cùng 2 mẫu đất chuồng trại như sau…”
Cú sốc cho những đứa con “máu mủ”
Ba đứa con trai nín thở, tai dỏng lên. Vị luật sư tiếp tục:
“– Thứ nhất: Toàn bộ 18 tỷ đồng tiền mặt được chuyển thẳng vào một quỹ từ thiện mang tên người chồng quá cố của tôi để hỗ trợ trẻ em mồ côi và những người già neo đơn ở vùng quê này.
– Thứ hai: Căn nhà cổ và 2 mẫu đất – nơi có những chuồng lợn đã nuôi lớn ba anh em – tôi để lại cho ba đứa con trai. Tuy nhiên, với điều kiện: Ba anh em phải cùng nhau trực tiếp chăn nuôi tại đây trong vòng 5 năm, không được thuê người, không được bán hay thế chấp. Nếu bỏ dở, toàn bộ đất đai sẽ thuộc về hội phụ nữ xã.
– Thứ ba: Số tiền 2 tỷ đồng còn lại và toàn bộ vàng bạc trang sức, tôi trao quyền sở hữu hoàn toàn cho con gái nuôi. Đây là tiền công đức, tiền báo hiếu mà nó xứng đáng nhận được sau 20 năm tận tụy.”
Cả gian phòng lặng đi trong vài giây, rồi bùng nổ. Thằng út đập bàn đứng phắt dậy: “Mẹ lú lẫn rồi sao? 18 tỷ cho người ngoài? Còn bọn con phải đi nuôi lợn? Mẹ có biết bọn con đang làm ông nọ bà kia trên phố không?”
Thằng cả gào lên: “Con gái nuôi mà được 2 tỷ với vàng? Nó là người dưng mà!”
Lời cuối của người mẹ
Bà Lâm từ tốn đứng dậy, dù hơi thở ngắt quãng nhưng ánh mắt sắc lẹm nhìn thẳng vào ba đứa con trai:
“Các anh nói nó là người dưng? Vậy lúc tôi sốt đến co giật giữa đêm mưa, ‘người dưng’ này đã cõng tôi chạy bộ 3 cây số ra trạm xá. Lúc dịch lợn tai xanh quét sạch tài sản, ‘người dưng’ này đã bán cả đôi bông tai cưới của nó để tôi mua cám.
Còn các anh, ‘máu mủ’ của tôi, chỉ về nhà khi tôi báo tin bán lợn có lãi. Các anh khóc vì thương tôi, hay khóc vì sợ 20 tỷ này bay mất? Tôi để lại chuồng lợn cho các anh là để các anh học lại cách lao động, học lại cái giá của mồ hôi nước mắt mà tôi đã đổ ra để nuôi các anh thành ‘ông nọ bà kia’. Nếu thấy nhục nhã, các anh có thể ký giấy từ chối nhận đất ngay bây giờ.”
Ba đứa con trai cứng họng, nhìn nhau ú ớ. Chúng muốn tiền mặt, muốn hưởng thụ, chứ không ai muốn quay lại cái mùi hôi hám của chuồng trại mà chúng vốn dĩ khinh rẻ bấy lâu.
Cái kết nhẹ lòng
Sau buổi tối hôm đó, ba đứa con trai hậm hực bỏ lên thành phố, chúng làm đơn kiện nhưng chẳng thể thắng nổi bản di chúc chặt chẽ về pháp lý. Căn nhà và chuồng lợn sau đó bị bỏ hoang, và đúng như lời tuyên bố, quyền quản lý thuộc về xã để làm khu canh tác kiểu mẫu cho phụ nữ nghèo.
Bà Lâm dọn về một căn nhà nhỏ gần bờ sông cùng cô con gái nuôi. Số tiền 2 tỷ bà bảo con gái giữ lấy để lập nghiệp, nhưng cô bé vẫn dùng nó để chạy chữa thuốc thang tốt nhất cho bà.
Mỗi buổi chiều, bà Lâm ngồi tựa lưng vào ghế, nhìn con gái nuôi chăm chút mấy khóm hoa trước sân, lòng nhẹ bẫng. Bà nhận ra rằng: Máu mủ là duyên nợ, nhưng sự tử tế mới là tình thân. Bà đã dùng 20 tỷ để mua được một sự thật, dù đau lòng nhưng nó giúp bà thanh thản đi nốt quãng đời còn lại, không còn phải sống trong một vở kịch giả tạo của chính những người mình sinh ra.
