— Con tin. Nhưng con cũng tin rằng, niềm tin không nên đặt cược bằng việc xóa tên mình khỏi mọi thứ.
Nhà ngoại cho tôi 800 triệu để mua nhà.
Không phải vay, không phải mượn, càng không phải điều kiện trao đổi. Đó là số tiền bố mẹ tôi tích cóp gần ba mươi năm, từ những ngày mẹ buôn rau ngoài chợ đầu mối, bố chạy xe ôm dưới nắng mưa, chỉ với một suy nghĩ duy nhất: “Sau này con gái có chỗ mà đứng.”
Vậy mà ngay buổi đầu tiên nghe tin, mẹ chồng tôi cười nhạt:
— Tiền đó không tính là của con.
— Hả mẹ? — tôi chưa kịp hiểu.
— Tiền nhà ngoại cho thì để tham khảo thôi. Nhà này đứng tên ai? Con trai tôi. Vậy thì vẫn là của nhà này.
Căn phòng im phăng phắc.
Chồng tôi — Tuấn — ngồi bên cạnh, cúi đầu, tay xoay xoay cái điện thoại, không nói một lời.
Tôi hiểu ngay: nếu lúc đó tôi cãi, tôi sẽ thành đứa hỗn. Nếu tôi khóc, tôi sẽ thành yếu đuối. Và nếu tôi im lặng, câu nói ấy sẽ theo tôi rất lâu.
Tôi chọn im lặng.
Ngôi nhà đầu tiên
Căn nhà ba tầng nằm trong con hẻm nhỏ, cách chợ khoảng năm phút đi bộ. Không sang trọng, nhưng đủ sáng, đủ gió, đủ cho một gia đình nhỏ bắt đầu.
800 triệu của nhà ngoại là tiền đặt cọc và sửa sang. Phần còn lại, vợ chồng tôi vay ngân hàng, đứng tên chung — ít nhất là trên giấy tờ ban đầu.
Tôi không kể cho bố mẹ nghe câu nói của mẹ chồng. Tôi sợ họ buồn. Với họ, việc cho con gái tiền mua nhà đã là cố gắng cả đời. Tôi không muốn họ mang thêm cảm giác mình “cho chưa đủ”.
Ngày dọn về ở, mẹ chồng tới, nhìn khắp một lượt rồi buông một câu:
— Nhà cửa thế này cũng được. Nhưng nhớ nhé, đã làm dâu thì phải biết điều. Đừng nghĩ có tiền là hơn ai.
Tôi vẫn cười.
Tôi quen rồi.
Ngày tân gia
Mẹ chồng chọn ngày đẹp. Không hỏi ý kiến tôi, cũng không hỏi ý kiến Tuấn.
— Tân gia là việc họ hàng, không phải việc riêng của hai đứa.
Sáng hôm đó, tôi dậy từ năm giờ. Lau nhà, nấu nướng, bày biện. Tay chân rã rời nhưng miệng vẫn phải cười.
Gần mười giờ, cả họ bên chồng kéo tới. Người lớn, trẻ con, cô dì chú bác đủ cả. Nhà tôi bỗng chốc thành nơi tham quan.
— Phòng này để làm gì?
— Sao bếp nhỏ thế?
— Cầu thang dốc quá, sau này bà già đi sao nổi?
Mẹ chồng đi đầu, tay cầm chìa khóa, mở từng phòng một cách dứt khoát như đang kiểm kê tài sản.
— Phòng ngủ vợ chồng à? Ừm… cũng tạm.
— Phòng khách thế này là chưa hợp phong thủy đâu.
— Nhà xây mà không hỏi người lớn.
Tôi đứng sau, nghe từng câu, từng chữ, như bị lột từng lớp da mỏng.
Tuấn đứng cạnh mẹ, thỉnh thoảng phụ họa vài câu. Tôi không trách anh. Tôi chỉ thấy mình đang lạc lõng ngay trong chính căn nhà mình góp tiền mua.
Cánh cửa cuối cùng
Chỉ còn một cánh cửa ở tầng ba.
Căn phòng này tôi luôn khóa. Không phải vì bí mật lớn lao gì, chỉ vì tôi muốn chờ đúng lúc.
— Phòng này để làm gì mà khóa kỹ thế? — mẹ chồng hỏi.
— Dạ… phòng để đồ thôi mẹ.
— Để đồ mà khóa? Mở ra xem nào.
Tôi nhìn Tuấn. Anh tránh ánh mắt tôi.
Tôi hít một hơi thật sâu, lấy chìa khóa trong túi áo.
Rồi cũng đến lúc.
Cánh cửa mở ra.
Không phải phòng ngủ. Không phải kho chứa. Cũng không phải phòng thờ như nhiều người đoán.
Đó là một căn phòng nhỏ, gọn gàng, có bàn làm việc, kệ sách, một chiếc tủ sắt khóa số. Trên tường treo một tấm bảng trắng.
Và ngay chính giữa, treo khung kính lớn, bên trong là bản sao công chứng của:
Giấy chuyển tiền 800 triệu từ bố mẹ tôi.
Hợp đồng vay ngân hàng đứng tên hai vợ chồng.
Và một văn bản có tiêu đề in đậm:
THỎA THUẬN TÀI SẢN RIÊNG
Cả nhà im lặng.
Mẹ chồng bước vào, nhìn từng tờ giấy, sắc mặt đổi dần.
— Cái này là cái gì?
Tôi bình tĩnh:
— Dạ, là giấy tờ liên quan đến căn nhà.
— Ai cho phép con làm mấy thứ này?
— Không ai cho phép. Nhưng luật cho phép, mẹ ạ.
Tôi quay sang nhìn Tuấn. Lần đầu tiên trong ngày, anh ngẩng đầu.
— Tuấn biết hết mà.
Anh gật đầu, giọng khàn đi:
— Con… con ký rồi.
Sự thật được nói ra
Tôi nói chậm rãi, không cao giọng, không nước mắt:
— 800 triệu của bố mẹ con là tiền họ cho con, không phải cho “tham khảo”.
— Con không dùng nó để hơn thua. Con dùng để có chỗ đứng.
— Căn phòng này không phải để khoe. Con chỉ muốn, nếu một ngày có ai nói rằng tiền đó không tính là của con… thì con có thể mở cửa, và nói: Con chưa từng quên mình đã đến từ đâu.
Một người cô trong họ chồng khẽ thở dài.
Mẹ chồng đứng lặng rất lâu. Bà không nhìn tôi, chỉ nhìn vào khung kính.
— Vậy ra… con không tin nhà này?
Tôi mỉm cười, nhưng mắt cay xè:
— Con tin. Nhưng con cũng tin rằng, niềm tin không nên đặt cược bằng việc xóa tên mình khỏi mọi thứ.
Cái giá của im lặng
Bữa tiệc tân gia diễn ra trong không khí nặng nề. Không còn ai soi mói. Không ai mở thêm cánh cửa nào nữa.
Chiều hôm đó, khi họ hàng đã về hết, mẹ chồng gọi tôi ra ban công.
— Mẹ không nghĩ con làm đến mức này.
— Con cũng không nghĩ có ngày phải làm vậy.
Bà im lặng rất lâu rồi nói nhỏ:
— Mẹ chỉ sợ con gái có tiền thì coi thường nhà chồng.
Tôi lắc đầu:
— Con chỉ sợ, nếu con không tự coi trọng mình, sẽ chẳng ai làm điều đó thay con.
Sau cánh cửa
Căn phòng ấy, sau này tôi không còn khóa nữa.
Tôi đặt thêm vào đó những cuốn sách, một chậu cây nhỏ, và bàn làm việc nơi tôi bắt đầu học thêm nghề tay trái.
Mẹ chồng không còn nhắc đến 800 triệu. Bà không thân thiết hơn, nhưng cũng không còn soi xét.
Tuấn thay đổi chậm, nhưng thật. Anh bắt đầu đứng cạnh tôi, không phải sau lưng mẹ.
Căn nhà vẫn vậy. Ba tầng, hẻm nhỏ, không sang.
Nhưng từ ngày cánh cửa cuối cùng mở ra, tôi biết:
Đây thực sự là nhà của tôi.
Không phải vì đứng tên ai.
Mà vì tôi không còn phải cúi đầu trong chính không gian mình góp phần tạo dựng.
