Gia đình tôi có một truyền thống: 49 ngày sau khi ông cố mất, cả họ cùng kéo về mộ thắp hương.
Hôm ấy trời nắng chang chang, đứa nào cũng mồ hôi nhễ nhại, nhưng ai cũng tất bật lo mâm cúng chu đáo vì cụ là trưởng tộc, rất được kính trọng.
Mộ cụ xây bằng đá xanh nguyên khối, rộng lớn, ngay giữa khu nghĩa trang của dòng họ. Người ta bảo, ngày cụ mất là “trùng tang”, nhưng nhờ cúng vái kỹ nên không ảnh hưởng gì.
Lúc ấy, cả nhà vừa dâng hương, mâm lễ còn chưa nguội, thì đột nhiên lửa bùng cháy dữ dội ngay trên nấm mộ.
Không ai kịp trở tay — cả vòng hoa, giấy tiền, khăn lụa hóa hết thành tro chỉ trong vài giây.
Cả nhà la hét, lùi lại, tưởng có ai nghịch xăng dầu, nhưng không — mọi thứ đều đúng nghi thức.
Giữa lúc mọi người còn đang nháo nhào dập lửa, đứa cháu 4 tuổi bỗng đứng chôn chân, chỉ tay lên bia mộ, mặt nghiêm lại nói một câu khiến tất cả sững người:
“Cụ bảo nóng lắm… đừng đốt nữa…”
Ai cũng quay lại nhìn. Bà nội tôi mặt tái mét, giật lấy tay thằng bé:
“Ai dạy con nói vậy?!”
Thằng bé vẫn lắc đầu, ánh mắt không rời khỏi tấm bia:
“Không ai dạy… cụ nói… cụ đang bị đè ở dưới, thở không nổi…”
Không khí bỗng như rút cạn.
Một ông bác trong họ chợt tái mặt, quay sang nói nhỏ:
“Mộ này… chôn vội… nhớ hôm đó trời mưa, đất lún. Có khi…”
Trước áp lực của cả họ, gia đình quyết định xin phép khai quật mộ kiểm tra – vừa để “an lòng người sống”, vừa xem có sai sót trong khâu an táng.
3 ngày sau, khi mở nắp quan tài, cả dòng họ chết lặng:
Thi thể ông cụ bị lệch hẳn sang một bên, bị đá và gạch đổ đè lên phần ngực.
Quan tài bị đặt nghiêng do nền đất bị sụt lún khi chưa kịp lèn chặt.
Thậm chí, một bên nắp bị nứt, khiến hơi nóng tích tụ bên trong, dẫn đến tình trạng nhiệt bốc lên khi bên trên đốt lễ.
Không phải hiện tượng tâm linh.
Không phải hồn ma báo oán.
Chỉ là một lỗi sơ suất khi chôn cất, nhưng lời nói của đứa bé – “Cụ bảo nóng lắm” – đã đánh thức tất cả khỏi sự thờ ơ và tắc trách.
Từ đó về sau, gia đình tôi không bao giờ đốt lễ trực tiếp trên nấm mộ nữa.
Thằng bé lớn lên vẫn chẳng nhớ rõ ngày hôm đó mình đã nói gì, như thể chỉ là kênh truyền tạm thời cho một lời cầu cứu cuối cùng.
Và cả họ không còn cười nhạo khi ai đó nói:
“Người chết không nói được… nhưng đôi khi, họ vẫn tìm cách được lắng nghe.”
